GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA

42/2012 FORU DEKRETUA, urriaren 22koa, Oinor­de­tzen eta Dohain­tzen gaineko Zergaren Erregela­mendua onar­tzen duena.

Oinorde­tzen eta Dohain­tzen gaineko Zergaren gaurko erregelamendua azaroaren 15eko 85/1994 Foru Dekretuaren bidez onartu zen, eta nahiz eta, harrez geroztik, urtarrilaren 11ko 3/1990 Foru Arauak, zerga hori arau­tzen duenak, aldaketa handiak izan dituen bere edukian, erregelamendua aldaketarik gabe mantendu da bere aurreikuspenetan.

Hori ain­tzat hartuta, komeni da erregelamendua onartu zenetik foru arauan sartu diren aldaketek zenbateko eragina duten azter­tzea, haren edukia egunera­tzeko eta erregelamendu hori zerga arau­tzen duten benetako oinarrietara egoki­tzeko.

Horregatik, foru dekretu honen bitartez Oinorde­tzen eta Dohain­tzen gaineko Zergaren erregelamendu berria onar­tzen da foru araua gara­tze aldera. Erregelamendu horretan edukia murrizten da, gara­tze­koak diren alderdiak bakarrik arau­tzen dira, eta saihesten da foru arauan dagoeneko araututa dauden edukiak errepika­tzea. Horrela, erregelamendua aldatu beharko da, bakar-bakarrik, foru arauan sartutako aldaketek erregelamenduz garatu beharreko gaietan eragina dutenean, eta ez foru araua alda­tzen den bakoi­tzean.

Erregelamendu honek bi titulu ditu, berrogeita hamahiru artikulu eta xedapen gehigarri bat. I. tituluak zergaren antolamenduari buruzko gaiak arau­tzen ditu. Horrela, lehen kapituluan prin­tzi­pio orokorrak jaso­tzen dira, bigarrenean zerga-egitatea muga­tzen da, hirugarrenean zehazten da zein diren zergaren subjektu pasiboak eta eran­tzu­leak, laugarrenak oinarri ezargarriaren zehaztapenari buruz jarduten du, bosgarrenak sor­tza­pena eta preskripzioa jorra­tzen ditu, eta, azkenik, seigarren kapituluan arau bereziak jaso­tzen dira.   

II. tituluak zergaren kudeaketarekin lotutako alderdiak arau­tzen ditu, eta hiru kapitulutan dago banatuta: Lehenengoak zerga aitortu eta likida­tzeko arau orokorrak bil­tzen ditu, bigarrenak foru arauan jaso eta erregelamenduz gara­tze­koak diren prozedura bereziak jorra­tzen ditu, eta azkenik, hirugarren kapituluak erregistroa ixteko erregelak arau­tzen ditu zerga obligazioa egoki bete­tzea berma­tze aldera.    

Xedapen gehigarrian aipa­tzen da zer araudiren arabera aplikagarri zaien izatezko bikoteei erregelamendu honek dakarren zerga obligazioa.

Horiek horrela, Ogasun eta Finan­tza Departamentuko foru diputatuak proposaturik, Lege Aholkulari­tzako Batzor­dearekin bat etorriz, eta Diputatuen Kon­tseiluak gaurko bileran eztabaidatu eta onartu ondoren, hau,

XEDA­TZEN DUT

Artikulu bakarra.  Oinorde­tzen eta Dohain­tzen gaineko Zergaren Erregelamendua onar­tzea.

Onarturik gera­tzen da Oinorde­tzen eta Dohain­tzen gaineko Zergaren Erregelamendua, foru dekretu honetan eranskin gisa ­atxiki dena.

Xedapen indargabe­tzailea.

Indarrik gabe gera­tzen dira foru dekretu honetan eta eranskineko erregelamenduan xedatutakoarekin bat ez datozen maila bereko edo txi­kiagoko xedapen guztiak eta, bereziki, azaroaren 15eko 85/1994 Foru Dekretua, Oinorde­tzen eta Dohain­tzen gaineko Zergaren Erregelamendua onar­tzen duena.

Amaierako xedapena.

1.    Ogasun eta Finan­tza Departamentuko foru diputatuari baimena ematen zaio foru dekretu honetan eta horren bidez onartutako erregelamenduan ezarritakoa garatu eta aplika­tzeko beharrezkoak diren xedapen guztiak eman ­ditzan.  

2.    Foru dekretu hau Gipuzkoako Aldizkari Ofizialean argitaratu eta biharamunean jarriko da indarrean.

Donostia, 2012ko urriaren 22a.

                                    DIPUTATU NAGUSIA,          
                                  Martin Garitano Larrañaga.

    OGASUN ETA FINANTZA            
        DEPARTAMENTUKO   
         FORU DIPUTATUA,     
       Helena Franco Ibarzabal.

(2588)   (10070)

ERANSKINA

OINORDETZEN ETA DOHAINTZEN GAINEKO ZERGAREN ERREGELAMENDUA

I. TITULUA

ZERGAREN ANTOLAMENDUA

I. KAPITULUA.  XEDAPEN OROKORRAK

1. artikulua.    Ondare gehikun­tza­ren kon­tzep­tua.

Per­tsona fisiko baten ondareari ondasunak eta eskubideak gehi­tzea da Oinorde­tzen eta Dohain­tzen gaineko Zergaren menpeko ondare gehikun­tza, betiere haren kausa zergaren foru arauaren arabera obligazio tributarioaren sorrarazle diren zerga-egitateetako bat gauza­tzea bada.           

2. artikulua.    Per­tsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergarekiko bateraezintasuna.

Oinorde­tzen eta Dohain­tzen gaineko Zergak eta Per­tsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergak ezingo dute inoiz ere batera zergapetu ondare gehikun­tza bera.

3. artikulua.    Baldin­tzak bete­tzea.

Baldin eta zergari lotutako ondare gehikun­tza ekarri duen egin­tza edo kontratuari baldin­tza bat bete beharra ezarri bazaio, legeria zibilean ezarritako preskripzioei jarraiki kalifikatuko da. Etengarri bezala kalifikatuz gero, zerga ez da ordainduko baldin­tza bete arte, eta ondasunak erregistro publikoetan inskribatu ahal izango dira baldin eta egindako idazpenaren bazterrean jasota uzten bada likidazioa geroratu dela. Sun­tsiarazle bezala kalifikatuz gero, zerga exijitu egingo da, baina horrek ez du erago­tziko bidezko itzul­keta egitea baldin­tza bete­tzen bada.             

4. artikulua.    Eskualdatutako ondasunak zerga ordain­tzeko obligazioari ­lotzea.

1.    Eskualda­tzen diren ondasun eta eskubideak, nor ere den haien jabea, eskurapena karga­tzen duen zerga ordain­tzeko eran­tzu­kizunari lotuta geratuko dira, zerga hori likidatuta egon edo ez, salbu eta jabea erregistroko fede publikoak babestutako hirugarren bat denean edo, ondasun higigarri inskribaezinen kasuan, ondasunen eskurapena jendeari irekitako establezimenduetan onustez eta titulu zuzenarekin eskuratu direla justifika­tzen denean.

2.    Onura fiskal baten behin betiko eraginkortasunak ezinbesteko baldin­tza badu zergadunak edozein beharkizun gerora bete­tzea, eta jabariaren zatibanaketak ondorengo likidazio bat egin beharra ekar­tzen badu hura batze­aren ondorioz, Zerga Administrazioak dokumentuan jaso beharko du zirkunstan­tzia hori, aurkezleari hura ­itzuli baino lehen, eta Jabe­tzako eta Merkatari­tzako erregistra­tzaileek, albo-oharraren bidez, jasota ­utzi beharko dute eskualdatutako ondasunak bidezko likidazioak ordain­tzeko obligazioari lotuta gera­tzen direla onura fiskalari ezarritako beharkizuna bete­tzen ez denean edo jabaria zergaren araudiari jarraiki ­batzen denean.

II. KAPITULUA.  ZERGA-EGITATEA MUGA­TZEA

5. artikulua.    «Mortis causa» eskurapenak. Oinorde­tza tituluak.

1.    Heren­tzia, legatu edo beste edozein oinorde­tza tituluren bidez egiten diren ondasun eta eskubideen eskurapenak kausa­tzailearen herio­tza-egunean egindako­tzat joko dira, eta, beraz, zerga exiji­tzeko aski izango da eskualdaketa sortu duen egitatea frogatuta egotea, nahiz eta agiriak, inbentarioak edo banaketak formalizatu edo likidatu gabe egon. Eskurapen hereditarioak hortik kanpo gera­tzen dira berehalako eragingarritasuna izateko egiten diren oinorde­tza itunen ondorio direnean edo komisarioak testamentu-ahalordea balia­tze­tik datozenean.

2.    Besteak beste, hauek dira, heren­tzia eta legatuaz gain, oinorde­tza tituluak zerga honen ondorioetarako:

a)    «Mortis causa» dohain­tza.

b)    Oinorde­tza kontratu edo itunak, haien eragina noiznahi gerta­tzen dela ere.

c)    Hildako kide edo enplegatuen senideek enpresa eta entitateetatik oro har kopuruak jaso­tzeko eskubidea ematen dutenak, haien modalitatea edo izena zeinahi dela ere, baldin eta berariaz xedatuta ez badago kopuru horiek zergape­tze­koak direla zergaren foru arauko 3. artikuluaren 1. apartatuko c) letran edo Per­tsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergan ezarritakoaren arabera.

d)    Euren lana egiteagatik testamentugileek albazeei esleitutako diru kopuruak jaso­tzeko eskubidea ematen dutenak, kopuru horiek heren­tziako ondasunen balio egiaztatuaren 100eko 10 gaindi­tzen dutenean.

e)    Ezkon­tza-itunetan oinordea izenda­tzea.   

f)    Komisarioak testamentu-ahalordea erabil­tze­tik datozen egin­tzak, har­tzen duten ­itxura zeinahi dela ere.

6. artikulua.    Doako eta «inter vivos» moduko negozio juridikoak.

Besteak beste, ondoko hauek dira, dohain­tzaz gainera, doako eta «inter vivos» moduko negozio juridikoak, zerga honen ondorioetarako:

a)    Zorra eskuzabaltasunez joka­tzeko asmoz barka­tzea, osorik zein zati batean.

b)    Eskubideei uko egitea, per­tsona jakin baten alde. 

c)    Beste baten zorra kontraprestaziorik gabe beregana­tzea zorduna libra­tzeko, zergaren foru arauak 16. artikuluan aurreikusitako kasuan izan ezik.

d)    Epaiketa edo arbitraje batean bestearen alde ­atzera egin edo amore ematea, eskuzabaltasunez, eta, orobat, transakzio bat egitea, horren ondorioa asmo berberaz egindako uko egite bat, ­atzera egite bat edo amore emate bat denean.

e)    Bizi­tza­ren gaineko aseguru kontratua, aseguratuak bizirik iraunez gero, eta banakako aseguru kontratua, aseguratua –kontratugilea ez dena– hilez gero, hala kasu batean nola bestean onuraduna kontratugilea ez denean.         

7. artikulua.    Bizi­tza aseguruak. Istripu aseguruak zergape­tzea.

Istripu aseguruaren onuradunak kopuruak jaso­tzea zergaren foru arauko 3. artikuluaren 1. apartatuko c) letrako zerga-egitatean sartuta egongo da, horiek jaso­tze­aren arrazoia per­tsona aseguratuaren herio­tza denean.  

8. artikulua.    Aldizkako prestazioak.

1.    Jaso­tzen diren kopuruak baldin badira zergaren foru arauak 3. artikuluaren 1. apartatuko c) letran aipatutakoak edo erregelamendu honen 5. artikuluaren 2. apartatuko c) eta d) letretan eta 6. artikuluko e) letran aipatutakoak, horiek jaso­tzea zergari lotuta egongo da, bai batera jaso­tzen direnean, eta bai aldizkako, bizi arteko edo aldi baterako prestazio moduan jaso­tzen direnean.

2.    Aldizkako, bizi arteko edo aldi baterako prestazioak jaso­tzea erregelamendu honen 26. artikuluak zergaren sor­tza­penari buruz xedatutakoaren arabera arautuko da.

3.    Aurreko apartatuko kasuetan, Administrazioak, oinarri ezargarria zehazte aldera, zilegi izango du pen­tsioaren uneko balioaren kalkulu aktuarialera ­jotzea perituen irizpenaz baliatuta.

9. artikulua.    Zerga-egitatearen eragingabetasun juridikoa.

Kontratua indarrik gabe gera­tzen bada alderdi kontratugileek hala adostu dutelako, ordaindutako kuotak ez dira itzu­liko, eta elkarren arteko akordio hori zergapetu beharreko egin­tza berri­tzat hartuko da.

Elkarren arteko akordioarekin parekatuko dira adiskide­tze-egin­tzan adostasuna lor­tzea, demandari erabateko amorea ematea eta demandatuak aitor­tza judiziala egitea, betiere kontratuaren eragingabetasuna eragiten duten gertaerak aitor­tzea dakartenean.

III. KAPITULUA.  ‑SUBJEKTU PASIBOAK ETA    
ERAN­TZU­LEAK

10. artikulua.    Zergadunak.

1.    Zergaren foru arauak 6. artikuluan xedatutakoez gain, ondoko hauek egongo dira zerga ordain­tzera behartuta, zergadun gisa:

a)    Bizi­tza aseguruaren onuraduna, aseguratua bizirik dagoenean, edo banakako aseguruaren onuraduna, aseguratua –kontratugilea ez dena– hil­tzen denean. Kasu bietan, kostu gabeko «inter vivos» eskualdaketagatik tributatuko da.   

b)    Aseguratuaren herio­tza kasuetarako egindako bizi­tza aseguruetan eta erregelamendu honen 7. artikuluan aipatutakoetan, onuradunak.

2.    Zergaren foru arauko 6. artikuluan eta aurreko apartatuan xedatutakoa aplikagarria izango da, alderdiek ezarritako estipulazioak edo testamentugileak agindutako xedapenak zeinahi direla ere.

3.    Legatua zergarik gabe ematea edo zerga hori heren­tziaren kargura ordain­tzea agin­tzen duen testamentuko xedapenak ez du inolako aldaketarik eragingo zerga ordaindu behar duen per­tso­nari dagokionez.

11. artikulua.    Eran­tzu­kizun subsidiarioa muga­tzea eta iraungi­tzea.

1.    Zergaren foru arauak 8. artikuluan aipa­tzen den eran­tzu­kizun subsidiarioa mugaturik dago, beti, eran­tzu­kizun hori sorrarazten duten ondasunen eskurapenari dagokion zerga-zatiagatik, halako­tzat hartuta ondasunen balio egiaztatuari batez besteko karga-tasa efektiboa aplika­tze­tik atera­tzen den emai­tza.

Ondorio horietarako, batez besteko karga-tasa efektiboa eragiketa honen emai­tza izango da: Zerga kuota zati oinarri likidagarria bider 100. Batez besteko karga-tasa bi hamartarrekin adieraziko da.

2.    Autolikidazio par­tziala zergaren foru arauan eta erregelamendu honetan ezarritakoaren arabera egitea baimenduta dagoenean, haren zenbatekoa izango da balizko eran­tzu­kizun subsidiarioaren muga, baldin eta aurreko zenbakian xedatutakoa aplika­tze­tik atera­tzen dena baino txi­kiagoa bada. 

3.    Erregelamendu honen 46. artikuluan xedatutakoaren arabera egindako autolikidazio par­tzialaren zenbatekoa ordain­tzen bada, autolikidazio par­tzialean sartutako ondasunen eskualdaketa hereditarioari dagokion zerga zorra ez ordain­tzeak zergaren foru arauko 8. artikuluan aipa­tzen diren entitate eta per­tso­nen­tzat ekar lezakeen eran­tzu­kizun subsidiarioa iraungita geratuko da.

IV. KAPITULUA.  OINARRI EZARGARRIA

1. SEKZIOA.  ‑«Mortis causa» eskurapenetan eta kostu gabeko «inter vivos» eskualdaketetan aplikatu beharreko arau bereziak

12. artikulua.    Heren­tziako ondasunak zehaztea.

1.    Kausadun bakoi­tza­ren banakako partaide­tza zein den zehazteko, kausa­tzaileak utzi­tako ondasunen artean sartuko dira, baita ere, zergaren foru arauko 11. artikuluan eta erregelamendu honen 14tik 17ra bitarteko artikuluetan ezarritako presun­tzioen ondorioz gehitutako ondasunak, salbu eta presun­tzioen arabera ondasun horiek per­tsona jakin ­batzuen oinarri ezargarriari egoztekok direnean.

2.    Aurreko zenbakian xedatutakoa ez da kausadunen banakako partaide­tza zehazteko aplikatuko, testamentugileak kausadun horiei ondasun jakin ­batzuk ­utzi dizkienean, heren­tziako beste ondasunetatik kanpo ­utzita. Ondasun jakin ­batzuk eta gainerako heren­tzia masaren partaide­tza bat ­utzi badizkie, propor­tzionalki dagozkien ondasun gehituen zatia konputatuko zaie, gainerako heren­tzia masan duten partaide­tza­ren arabera.

3.    Erregelamendu honen 10.3 artikuluan aipa­tzen diren legatuen kasuan, zergaren zenbatekoak ez du handituko legatudunaren kargura egin beharreko likidazioaren oinarri ezargarria, baina zenbateko hori ez da inoiz ere kengarria izango gainerako kausadunen oinarri ezargarria zehazteko.

13. artikulua.    Banakako partaide­tza­ren balio garbia zehaztea.

1.    Kausadun bakoi­tza­ren banakako partaide­tza­ren balio garbia zehazteko –balio hori zergaren foru arauaren 9.a) artikuluan dator aipatua–, ondasun edo eskubideen baliotik honako hauek kenduko dira:

a)    Haien gainean ezarritako zama edo kargena, baldin eta horiek kengarriak badira zergaren foru arauan eta erregelamendu honetan ezarritakoaren arabera.

b)    Kengarriak izateko baldin­tzak bete­tzen dituzten zorren balioa.

c)    Eskura­tzen direnean onura fiskalen bat dutenei dagokiena, onurarako ezar­tzen den propor­tzioan.   

d)    Zergaren foru arauan eta erregelamendu honetan ezarritakoaren arabera kengarriak diren gastuen zenbatekoa.

2.    Zamak ukitutako ondasunak edo onura fiskalaz eskuratutakoak per­tsona jakin bati ­utzi dizkionean testamentugileak, edo, haren erabakiz zorra ordain­tzea kausadunetako baten obligazioa denean, kenkaria per­tsona edo kausadun horren­tzat bakarrik izango da.        

14. artikulua.    Hil aurreko urtean kausa­tzailearenak izateagatik gehitu daitezkeen ondasunak.

1.    Zergaren foru arauak 11. artikuluaren 1. apartatuko a) letran xedatutakoaren ondorioetarako, presun­tzio egingo da ondasunak kausa­tzailearenak izan direla baldin­tza hauetako bat bete­tzen denean: Lehendik haren izenean ager­tzea gordailuetan, kontu korronteetan, aurrezki-kontuetan, bermedun maileguetan edo ­antzeko kontratuetan, edo, bestela, haren izenean inskribatuta egotea katastroetan, zerga erregistroetan, jabe­tza erregistroetan edo beste erregistro publiko ­batzuetan.

Dirua edo ondasun subrogatuak daudela ez justifika­tzeak ez die galaraziko interesdunei eskualdaketa egin izana froga­tzeko duten eskubidea.

2.    Presun­tzio honen babesean egindako gehikun­tzak kausadun guztiei eragingo die oinordeko diren propor­tzio berean, non eta modu sinesgarrian ez den froga­tzen eskualdaketa zergaren foru arauko 11. artikuluaren 1. aparatuko a) letran adierazitako per­tso­netako bati egin zaiola. Horrelakoetan, gehikun­tzak per­tsona horri bakarrik eragingo dio, zeina oinordeko edo legatudun bihurtuko baita zerga ondorioetarako, ordurako izaera hori ez badu.

15. artikulua.    Hil aurreko hiru urteetan kausa­tzaileak usufruktuan eskura­tze­agatik gehitu daitezkeen ondasunak.     

1.    Zergaren foru arauak 11. artikuluaren 1. apartatuko b) letran ezarritako presun­tzioa hutsal­duta geldituko da baldin eta behar bezala froga­tzen bada jabe­tza soilaren eskura­tzaileak eskualda­tzaileari behar besteko dirua ordaindu edo balio bereko ondasun edo eskubideak eman dizkiola eskurapena egiteko.         

Dirua edo ondasun subrogatuak daudela ez justifika­tzeak ez die galaraziko interesdunei kostu bidezko eskualdaketa egin izana froga­tzeko duten eskubidea.

2.    Presun­tzio horren babesean egindako gehikun­tzak jabe­tza soila eskuratu duenaren­tzat bakarrik izango du eragina, eta ondasunaren edo eskubidearen jabari osoa «mortis causa» eskura­tze­agatik egingo zaio likidazioa. Likidazio hau egiteak berekin ekarriko du jabari osoa batze­agatik dagokion likidazioa egin behar ez izatea.

16. artikulua.    Hil aurreko lau urteetan kausa­tzaileak jabe­tza soila eskualda­tze­agatik gehitu daitezkeen ondasunak.     

1.    Zergaren foru arauak 11. artikuluaren 1. apartatuko c) letran ezarritako presun­tzioa hutsal­duta geldituko da behar bezala froga­tzen bada heren­tziako ondasunen artean badagoela jabe­tza soila eskualda­tze­aren kontraprestazio gisa jasotako dirurik edo balio bereko ondasunik.

Dirua edo ondasun subrogatuak daudela ez justifika­tzeak ez die galaraziko interesdunei eskualdaketa egin izana froga­tzeko duten eskubidea.

2.    Presun­tzio horren babesean egindako gehikun­tzak jabe­tza soila eskuratu duenari bakarrik egingo dio kalte. Eskura­tzailea ez bada oinordeko bat, legatudun­tzat hartuko da, eta hari likidatuko zaio dena delako ondasun edo eskubidearen jabari osoa «mortis causa» eskura­tze­agatik egin beharreko likidazioa. Likidazio hau egiteak berekin ekarriko du jabari osoa batze­agatik dagokion likidazioa egin behar ez izatea.

17. artikulua.    Baloreak edo efektuak endosa­tze­agatik gehitu daitezkeen ondasunak.

Zergaren foru arauak 11. artikuluaren 1. apartatuko d) letran xedatutakoan oinarrituta egindako gehikun­tzak baloreen endosu-har­tzailearen­tzat bakarrik izango du eragina, eta hura legatudun­tzat hartuko da oinordeko ez bada.

18. artikulua.    Ondasunak ezin gehi­tzea eta Ondare Eskualdaketen eta Egin­tza Juridiko Dokumentatuen gaineko Zerga ken­tzea.

Aurreko 14tik 17ra bitarteko artikuluetan aipatutako gehikun­tzak ezingo dira egin, baldin eta ondasunak kostu bidez eskualda­tze­agatik Ondare Eskualdaketen eta Egin­tza Juridiko Dokumentatuen gaineko Zergan ordaindu den zenbatekoa handiagoa bada presun­tzioak eragindako oinordeko edo legatudunari Oinorde­tzen eta Dohain­tzen gaineko Zergan legokiokeen batez besteko tasa efektiboa eskualdaketaren unean egiaztatutako balioari aplika­tze­tik atera­tzen dena baino, betiere likidazioan balio hori sartu bada. Batez besteko karga-tasa efektiboa erregelamendu honen 11.1 artikuluan ezarritako eran kalkulatuko da.

Ondare Eskualdaketen eta Egin­tza Juridiko Dokumentatuen gaineko Zergarengatik ordaindutako zenbatekoa txi­kiagoa bada, zilegi izango da gehikun­tza egitea, baina subjektu pasiboak zerga horregatik ordaindutakoa kendu ahal izango du Oinorde­tzen eta Dohain­tzen gaineko Zergaren autolikidazioa egiten duenean.

19. artikulua.    Indibiso egoeran dauden ondasunetan kausa­tzaileari egotz dakiokeen propor­tzioaren presun­tzioa.

Heren­tzia onartugabeen, ondasun-erkidegoen eta, nortasun juridikorik izan gabe, unitate ekonomiko edo ondare bereizi diren gainerako entitateen ondasunetan kausa­tzaileari egotz dakiokeen partaide­tza heren­tziako ondasunei gehituko zaie aplika­tze­koak diren arauetatik edo interesatuen arteko itunetatik datorren propor­tzioan, eta Administrazioak ez badu haien berri sinesgarririk, interesdun kopuruaren arabera. 

20. artikulua.    «Mortis causa» eskurapenetan eta kostu gabeko «inter vivos» eskualdaketetan zamak eta kargak ken­tzea.

1.    «Mortis causa» eskurapenetako zamak eta kargak zergaren foru arauko 12. artikuluan ken­tze­aren ondorioetarako, eta, orobat, kostu gabeko «inter vivos» eskualdaketetakoak arau horren 15. artikuluaren arabera ken­tzeko, aurkeztutako agirietan pen­tsio, zama eta karga kengarrien iraupena berariaz jasota ez badago, iraupen hori mugagabe­tzat hartuko da.       

2.    Kenkaria aplika­tze­ari begira, zen­tsuko balio­tzat hartuko da hura Kode Zibilak ezarritako arauen arabera ludi­tzeko eman behar den kapitalarena.

3.    Pen­tsioen balioa zehazteko, diruaren legezko interesaren arabera kapitalizatu behar dira pen­tsioak, eta atera­tzen den kapitaletik hartu behar da usufruktuak balora­tzeko ezarritako erregelak aplikatuta pen­tsiodunaren adinari dagokion zatia, pen­tsioa bizi artekoa bada, edo pen­tsioaren iraupenari dagokiona, pen­tsioa aldi baterakoa bada. Pen­tsioduna hil­tzean iraungi­tzen ez diren aldi baterako pen­tsioen balorazioan ez da ain­tzat hartuko usufruktuen kasuetan finkatutako muga. Horrela lortutako balioa zuzen­tzeko, interesdunak zilegi du peritu-tasazio kontrajarria eska­tzea.

Pen­tsioa iraungi­tzen denean, ondasuna eskura­tzen duena behartuta dago pen­tsioa era­tzeko garaian indarrean zegoen tarifaren arabera kendutako kapitalari dagokion zerga ordain­tzera.           

21. artikulua.    «Mortis causa» eskurapenetan eta kostu gabeko «inter vivos» eskualdaketetan zorrak ken­tzea.           

1.    Zehazki, «mortis causa» eskurapenetan, kausa­tzailearen zorrak kengarriak izango dira epai judizial irmo batek aitortu dituenean.

Kausa­tzailearen zorrak agerian jar­tzen badira Oinorde­tzen eta Dohain­tzen gaineko Zerga ordaindu eta gero, haiek ken­tzeko erregelamendu honen 50. artikuluan ezarritako prozedurari jarraituko zaio.

2.    Dohain­tzan emandako edo doako beste negozio juridiko baliokide baten bidez eskuratutako ondasun edo eskubideen baliotik, eskuratutako ondasun edo eskubide horien gaineko eskubide errealaz bermatuta dauden zorren zenbatekoa baino ezingo da kendu, betiere baldin eta eskura­tzaileak bermatuta dagoen zorra ordain­tzeko obligazioa bere gain hartu badu modu sinesgarrian, hasierako zorduna libra­tze­raino.

Nolanahi ere, zergaren zenbatekoa ordaindu ondoren, eskura­tzaileak sinesgarriro froga­tzen badu lau urteko epean –autolikidazioa aurkezteko arauzko epea amai­tzen denetik aurrera– zorra bere kontura ordaindu duela, eskubidea izango du berak ordaindutako zorrari dagokion zerga-zatia bueltan jaso­tzeko. Horrelakoetan, erregelamendu honen 51. artikuluan ezarrita dagoen prozedurari jarraituko zaio itzul­keta egiteko. Epe horrek ez du etenaldirik onartuko.           

22. artikulua.    «Mortis causa» eskurapenetan izandako arbitraje gastuak ken­tzea.

1.    «Mortis causa» eskurapenetan izandako arbitraje gastuak kengarriak izango dira zergaren foru arauak 14. artikuluko a) letran jaso­tzen dituen baldin­tza berdinetan, jarduketen testigan­tzaz frogatuta badaude.       

2.    Kausa­tzaileak utzi­tako ondasunak administra­tzeak dakar­tzan gastuak ez dira kengarriak izango.

23. artikulua.    Ezkon­tza-sozietatearen edo izatezko bikotearen ondasun erkideak dohain­tzan ematea.

1.    Irabazpidezko ondasunen dohain­tzak ezkontide biek batera egiten dituztenean, eta horrelako ondasunen dohain­tza bat egin izanaren presun­tzio bat aplika­tzea zilegi denean, zerga likida­tze­ari begira ulertuko da bi eskualdaketa diferente daudela, eta bakoi­tza­ren oinarria eta karga-tasa kalkula­tzeko, dohain­tzan emandako ondasun guztien balioaren erdia hartuko da kontuan.

2.    Aurreko apartatuan xedatutakoa izatezko bikoteei ere aplikatuko zaie.

2. SEKZIOA.  Aseguru gaietan aplika­tzeko arau bereziak

24. artikulua.    Ezkon­tza-sozietatearen edo izatezko bikotearen ondasun erkideen kontura kontratatutako aseguruak.

1.    Asegurua bi ezkontideetako batek kontratatu badu irabazpidezko sozietatearen kontura, eta onuraduna bizirik dagoen ezkontidea bada, oinarri ezargarria jasotako kopuru osoak eratuko du.

2.    Aurreko apartatuan xedatutakoa izatezko bikoteei ere aplikatuko zaie, baldin eta bikoteko kideek ezarri duten ondare erregimen ekonomikoa irabazpidezkoarena bada.

3. SEKZIOA.  Balioen egiaztapena

25. artikulua.    Balora­tzeko eta aurka egiteko arauak.

1.    Hiri ondasun higiezinen kasuan, eskualdatutako ondasunen benetako balio gisa interesdunek jar dezakete urtarrilaren 26ko 6/1999 Foru Dekretuak zehazki II. tituluan xedatutakoa aplika­tze­tik atera­tzen dena. Ondasun higiezin hiritarren balio katastrala eta balio egiaztatua zerga alorreko erregistro ofizialetan ageri diren balioak erreferen­tzia­tzat hartuta zehazteko prozedura onar­tzen du foru dekretu horrek.        

2.    Merkatuko batez besteko prezioak ezarriak dituzten ondasunen kasuan, Zerga Administrazioak aldian aldiro taula ofizialak onar­tzen dituenean, eskualdatutako ondasunen benetako balio gisa interesdunek taula horiek aplika­tze­tik atera­tzen den emai­tza jar dezakete.

3.    Kostu gabeko «inter vivos» eskualdaketen kasuan, balioak egiazta­tzeko espedientearen emai­tza eskualda­tzaileei jakinarazi behar zaie aldez aurretik, eta emai­tzak haien eskubide eta interesei eragiten badie, haren aurka egin dezakete. Erreklamazioa osorik edo zati batean onesten bada, ematen den ebazpena Oinorde­tzen eta Dohain­tzen gaineko Zergaren subjektu pasiboen­tzat ere izango da onuragarria.

4.    Egiaztapenetik lortutako balioa handiagoa den kasuetan, ez da zehapenik aplikatuko baldin eta subjektu pasiboak ondasunen balio gisa aitortu duena Ondarearen gaineko Zergaren erregela aplika­tze­tik atera­tzen dena edo handiagoa bada.

V. KAPITULUA.  SOR­TZA­PENA ETA PRESKRIPZIOA

26. artikulua.    Sor­tza­pena.

1.    Kontratugile edo aseguratuaren bizi-iraupen kasurako egindako bizi­tza aseguruaren onuradunak kopuruak eskura­tzen dituenean, onuraduna eta kontratugilea per­tsona bera ez badira, zerga sortuko da jaso beharreko lehen kopurua edo kopuru bakarra onuradunak exijitu dezakeenean.           

2.    Ondasun edo eskubideen eskurapenak etenda badu eraginkortasuna tartean baldin­tza bat, epemuga bat, fideikomiso bat edo beste edozein muga ezarri delako, eskurapen hori muga horiek desager­tzen diren egunean joko da gauzatu­tzat, eta data horri erreparatuko zaio bai ondasunen balioa eta bai zerga tasak zehazteko.

3.    Eskura­tzen diren ondasun eta eskubideak komisario bidezko testamentu baten eraginpean badaude uztailaren 1eko 3/1992 Legeak, Euskal Herriko Foru Zuzenbide Zibilari buruzkoak, 164. artikuluan eta bere hurrengoetan xedatutakoaren arabera, zerga honela sortuko da:

1.a.— Ondasun edo eskubideen eskurapenak gerta­tzen badira komisarioari eman zaion xeda­tze-ahalmena edo testamentu-ahalordea balia­tze­agatik edo haren esku ­utzi den eta zerga-egitatea sor­tzen duen beste edozein ahalmen erabil­tze­agatik, zerga sortuko da ahalmen horiek osorik edo zati batean balia­tzen diren egunean.

2.a.— Eskurapenak komisario bidezko testamentuaren mende dauden ondasun edo eskubideenak badira, eta xeda­tzeko ahalmena edo testamentu-ahalordea haiek osorik edo zati batean baliatu aurretik iraungi badira, ahalmena edo ahalordea iraungiarazten duen zirkunstan­tzia gerta­tzen den egunean sortuko da zerga.

3.a.— Komisario bidezko testamentuan adierazten bada ahalordea balia­tzen ez den bitartean heren­tziako ondasun guztien edo ­batzuen usufruktu eskubidea per­tsona jakin bati ematen zaiola, usufruktu eskubideari dagokion zerga sortuko da usufruktua eratu duena hil­tzen den egunean edo, bestela, kausa­tzailearen herio­tza deklarazioa Kode Zibileko 196. artikuluaren arabera irmo bihur­tzen den egunean. 

27. artikulua.    Preskripzio epea konputa­tzea.

1.    Zergaren foru arauak 24. artikuluan aipa­tzen duen preskripzio epea egun hauetatik aurrera hasiko da zenba­tzen:

a)    Kostu gabeko «inter vivos» eskualdaketen kasuan, erregelamendu honen 40. artikuluko b) letran autolikidazioa aurkezteko ezarrita dagoen epea amai­tzen den egunetik aurrera. 

b)    «Mortis causa» eskualdaketetan, autolikidazioa aurkezteko epe arrunta edo, hala bada, luzapen epea, hurrenez hurren erregelamendu honen 40. artikuluko a) letran eta 41. artikuluan aipatutakoak, amai­tzen direnetik aurrera.   

c)    Bizi­tza aseguruen onuradunek kopuruak jaso­tzen dituztenean, erregelamendu honen 40. artikuluko a) letran autolikidazioa aurkezteko ezarrita dagoen epea amai­tzen denetik aurrera.

d)    Zehapenak ezar­tzeko akzioari dagokionez, urraketa egiten denetik aurrera.

2.    Eskurapenen kausa bada dohain­tza bat edo «inter vivos» egindako eta agiri pribatuan jasotako doako beste negozio juridiko ­batzuk, preskripzio epea zenba­tzen hasteko kontuan hartuko da noiz dituen agiriaren datak ondorioak hirugarrenen aurrean Kode Zibilak 1.227. artikuluan jasotakoaren arabera, preskripzio epea une horretatik aurrera hasiko baita zenba­tzen.

Presun­tzio egingo da agiri pribatuek duten data zerga honen autolikidazioarekin batera haiek aurkezten diren egunekoa dela, betiere aurretik Kode Zibilaren 1.227. artikuluan aurreikusitako zirkunstan­tzietako bat gertatu ez bada. Izan ere, horrelakoetan kontuan hartuko den data eransketarena, inskripzioarena, herio­tza­rena edo ematearena izango da, hurrenez hurren.

3.    Preskripzio epea Zergen Foru Arau Orokorrak ezarritakoaren arabera etengo da.

VI. KAPITULUA.  ARAU BEREZIAK

28. artikulua.    Usufruktuak.

Zergaren foru arauak 25. artikuluan xedatutakoa erago­tzi gabe, usufruktu eskubidea eta jabe­tza soilari dagokiona balora­tzeko, erregela hauek aplikatuko dira:

a)    Aldi baterako usufruktuaren balioa zehazteko, urtebetetik beherako denbora-zatiak ez dira konputatuko; aldiz, urtebetetik behera irauten duen usufruktua ondasunen balioaren 100eko 5ean konputatuko da.

b)    Usufruktua per­tsona juridiko baten alde eratu bada, per­tsona fisiko bati ego­tzi­tako jabe­tza soilak zer balio duen zehazteko, aplika­tze­koak izango dira zergaren foru arauak 25. artikuluko a) letran ezar­tzen dituen erregelak, baina usufrukturako ezingo da inoiz konputatu ondasunei emandako balioaren 100eko 60 baino gehiago. Por­tzen­taje hori bera hartuko da kontuan usufruktuak iraupen mugagabea duenean.          

29. artikulua.    Erregela bereziak.

1.    Usufruktu eskubidea eskura­tzean, usufruktudunak eskubide horren balioan oinarrituta autolikidatu behar du zerga, zergaren foru arauak 19. artikuluan aurreikusten dituen murrizketak aplikatuta, hala badagokio.     

2.    Jabe­tza soilaren eskura­tzaileak haren balioa kontuan hartuz autolikidatu behar du zerga, betiere, zergaren foru arauak 19. artikuluan aurreikusten dituen murrizketak aplikatuta, hala badagokio. 

Aurreko likidazioaren kaltetan izan gabe, usufruktua iraungi­tzen denean, lehen jabe soilak autolikidazio bat egin behar du kon­tzeptu horregatik, eta bertan kontuan hartu ondasunen balio osotik zer por­tzen­tajerengatik ez den zergarik ordaindu jabe­tza soila eskura­tzean. Jabaria ­batzeko unean ondasunek zuten balioaren gainean aplikatuko da por­tzen­taje hori, iraungi­tze­aren momentuan indarrean izan den zergaren arauei jarraiki.

3.    Jabe soilak bere eskubidea eskualda­tzen duen kasuetan, eta bazterrean ­utzi gabe eskura­tzaileak jabe­tza soilak une horretan duen balioan oinarrituta eta eskurapen tituluari dagokion zerga tasa aplikatuta egin behar duen autolikidazioa, jabari osoa jabe soil berriaren eskuetan ­batzen denean, horrek lehen jabe soilari egokituko ­zitzaion zerga ordaindu beharko du, aurreko apartatuan xedatutako eran.      

Nolanahi ere, jabaria lehenengo jabe soilaren edo ondorengo jabe soilen eskuetan gera­tzeko arrazoia ez bada aurreikusitako epea bete izana edo usufruktuduna hil­tzea, eskura­tzaileak likidazio hauek baino ez ditu ordaindu beharko: Jabaria zatibana­tze­agatik egin gabe dauden likidazioen artetik handiena, eta usufruktua iraungi­tzea ekarri duen negozio juridikoari dagokiona.

Jabaria usufruktudunarengan ­batzen bada, honek jabe soil bihur­tzen duen negozio juridikoagatik egin beharko du autolikidazioa.

Jabaria usufruktuko eta jabe­tza soileko eskubideak aldi berean eskura­tzen dituen hirugarren batengan ­batzen bada, eskurapen horiei dagozkien likidazioak bakarrik egingo ditu.

4.    Horren ondorengo usufruktuetan, jabe­tza soilaren balioa por­tzen­tajerik handieneko usufruktua kontuan hartuta kalkulatuko da, eta usufruktu hori iraungi­tzen denean, jabe soilak jabe­tza soilaren balio gehikun­tza­gatik ordainduko du. Horrela jokatuko da beti, gainerako usufruktuak iraugin­tzen diren bakoi­tzean. Arau bera aplikatuko da usufruktua bi ezkontideen alde aldi berean eratu denean, baina jabaria batze­agatik egin beharreko autolikidazioa azkena hil­tzen denean bakarrik egingo da.

5.    Onartutako usufruktuari uko egitea, nahiz eta uko hori ­hutsa eta soila izan, usufruktudunak jabe soilari egindako dohain­tzat hartuko da, zerga ondorioetarako.

6.    Usufruktua usufruktudunaren bizi­tzaz besteko baldin­tza sun­tsiarazlearekin era­tzen bada, usufruktudunak autolikidazioa egin behar du bizi arteko usufruktuetarako ezarrita dauden erregelen arabera. Eta baldin­tza sun­tsiarazlea betez gero, beste autolikidazio bat egin behar du aldi baterako usufrukturako ezarritako erregelei jarraiki, dagokion zenbatekoa ordainduz edo zilegi duen itzul­keta eskatuz.

7.    Erabil­tzeko eta biztan­tzeko eskubideak eskura­tzen dituenak, eskurapenaren unean, autolikidazioa egin behar du haien balioagatik, zergaren foru arauak 19. artikuluan aipa­tzen dituen murrizpenak aplikatuta, hala badagokio. Kon­tzeptu horregatik egiten den autolikidazioaren oinarri ezargarria ain­tzat har­tze­koa izango da usufruktudunak, baldin badago, edo, bestela jabe soilak, bere eskubideak eskura­tze­agatik egin behar duen autolikidazioan.  

Erabil­tzeko eta biztan­tzeko eskubideak iraungi­tzen direnean, usufruktudunak, balego, usufruktuaren balio gehikun­tza­gatik ordaindu behar du zerga, zergaren foru arauak 19. artikuluan aurreikusten dituen murrizpenak aplikatuta, hala badagokio. Eta usufrukturik ez badago, jabe soilak egingo du eskubide horiek iraungi­tze­ari dagokion autolikidazioa. Erabil­tzeko eta biztan­tzeko eskubideak baino lehenago iraungi­tzen bada usufruktua, orduan, jabe soilak autolikidazio egin behar du usufruktu eskubide hori iraungi­tzeak dakarren ­batze par­tzialarengatik. Jabe­tza soilaren balioak iraungi­tze horren ondorioz izan duen gehikun­tza jaso beharko da autolikidazioan.        

30. artikulua.    Usufruktu edo erabilera eskubidearekin pareka daitezkeen instituzioak.

1.    Kausa­tzailearen xedapenen ondorioz edo oinorde­tza­ren arau zibilak aplika­tze­agatik, heren­tzia bateko ondasunak osorik edo partez goza­tzeko eskubidea per­tsona bati ematen zaionean, dela aldi baterako dela bizi artean, zerga ondorioetarako ulertuko da erabilera edo usufruktu eskubide bat dagoela, eta eskubide hori, izena zeinahi duela ere, baloratuko da aldi baterako edo bizi arteko usufruktu edo erabilera-eskubideetarako ezarritako arauen arabera.

Hala ere, eskura­tzaileak ondasunak xeda­tzeko eskubidea badu, jabari osoagatik likidatuko du zerga, baina horrek ez du erago­tziko jabe­tza soilari dagokion zerga-zatiagatik bidezko itzul­keta egitea, baldin eta froga­tzen bada ondasun horiek testamentugileak edo araudi aplikagarriak adierazitako per­tso­nari eskualdatu zaizkiola.

2.    Zergaren foru arauan edo erregelamendu honetan erregimen berezia ezarrita duten instituzioei ez zaie aplikatuko aurreko zenbakian xedatutakoa.

31. artikulua.    Ordezpenak.

1.    Ordezpen arruntean, ordezkoak kausa­tzailearengandik hereda­tzen duela uler­tzen da eta, beraz, autolikidazioa egin beharko du, kausa­tzailearekin duen ahaidetasunari erreparatuta, izendaturiko oinordekoa aurretik hil bada, heren­tzia ezin onarturik badago edo onartu nahi ez badu.

Izendaturiko oinordeak heren­tzia onartu nahi ez badu, erregelamendu honen 35. artikuluak heren­tziari uko egiten zaionerako xedatutakoa hartuko da kontuan.

2.    Ordezpen pupilar eta exenplarretan, ordezkoak ordeztuarengandik hereda­tzen duela uler­tzen da eta, beraz, autolikidazioa egin behar du ordezpena egiten denean, ordeztutako ondorengoarekin duen ahaidetasuna kontuan hartuta, eta testamentugilea hil­tzean hark ordaindutakoa erago­tzi gabe.

3.    Fideikomisozko ordezpenetan, autolikidazioa egingo da fideikomisoa era­tzen denean eta ordezpen bakoi­tzean, fideikomisodunak edo ordezkoak kausa­tzailearekiko duen ahaidetasuna kontuan hartuta. Fiduziarioa eta fideikomisodunak, horietako azkena izan ezik, usufruktudun ­hutsak direla joko da, non eta «inter vivos» edo «mortis causa» egin­tzak direla medio ondasunak eskura­tzeko ahalmena ez duten, kasu horretan jabari osoagatik egin beharko baitute autolikidazioa, erregelamendu honen 26.2 artikuluan xedatutakoa aplikatuz.

32. artikulua.    Fideikomisoak.

1.    Fideikomisoetan, autolikidazioa egiteko epeen barruan oinordeko fideikomisoduna zein den ezagu­tzen ez denean, fiduziarioak zergaren foru arauak arro­tzen arteko oinorde­tza­rako ezar­tzen duen tarifa oinarri likidagarriari aplikatuta atera­tzen den emai­tza ordaindu behar du, non eta fideikomisoduna ez den per­tsona jakinen artean izendatu behar, horrelakoetan ahaidetasun urruneneko per­tso­nari dagokion taldearen tarifa aplikatuko bai­tzaio oinarri likidagarriari.          

2.    Aurreko zenbakiaren arabera ordaindutakoa fideikomisodunaren probe­txu­rako izango da, hura ezaguna denean. Hari dagokion tarifak fiduziarioari aplikatutakoak baino ­gutxiago ordain­tzea badakar, gehien ordaindu duenak edo haren kausadunek eskubidea izango dute soberan ordaindutakoa bueltan jaso­tzeko, erregelamendu honen 42. artikuluaren azken bi paragrafoetan xedatutakoaren arabera.

3.    Fideikomisoduna zein den autolikidazioa egiteko epeen barruan ezagu­tzen bada, fideikomisodunak kausa­tzailearekin duen ahaidetasunaren arabera ordainduko du zerga.

4.    Fiduziarioak, edo testamentugileak heren­tzia eskualda­tzeko enkargatutako per­tso­nak, osorik edo zati batean gozatu badi­tzake ondasunak, dela aldi baterako dela bizi artean, edo fideikomisozko oinordekoari ondasunak eman arte haien errentak edo produktuak xeda­tzeko ahalmena badu, usufruktudun gisa ordainduko du zerga, kausa­tzailearekiko duen ahaidetasunaren arabera. Kasu horretan, ondasunen jabe­tza eskura­tzean ere fideikomisodunak dagokion zerga ordaindu beharko du, fiduziarioak ordaindutakoa bere alde konputatu gabe.

5.    Oinordeko fiduziarioari heren­tziako ondasunak jabe­tzan uzten zaizkion fideikomisoetan, nahiz eta zamaren bat ken­tzeko izan, berak autolikidatu beharko du jabe­tza eskura­tzeak dakarren zerga, zama kenduta berau kengarria bada. Horrelakoetan, kargaren ondoriozko onura eskura­tzen duena ezaguna bada, berak ordainduko du zerga, dagokion tituluarengatik; aldiz, ezaguna ez bada, oinordekoak ordainduko du zerga, baina zamarengatik ordaindutako zerga onuradunari jasanarazi diezaioke, onuraduna zein den ezaguna denean.

33. artikulua.    Erreserbak.

1.    Kode Zibilaren 811. artikuluaren arabera erreserbatu beharrekoa den heren­tzian erreserbagileak usufruktudun gisa ordainduko du zerga; hala ere, erreserba iraungi­tzen bada haren onuradun izendatutako ahaide guztiak hil direlako edo uko egin zaiolako, erreserbagileak jabe­tza soilari dagokion zerga ordaindu beharko du, zergaren foru arauko 27. artikuluan eta erregelamendu honetako 26.2 eta 35. artikuluetan ezarritakoa aplikatuta.

2.    Kode Zibilaren 968., 969., 979. eta 980. artikuluetan aipa­tzen den erreserba arruntean, erreserbagileak jabari osoari dagokion zerga autolikidatuko du, baina horrek ez du erago­tziko ondasunen jabe­tza soilagatik ordaindutakoaren itzul­keta jaso ahal izatea ondasun horiek edo beren subrogatuak erreserba-har­tzaileari eskualdatu zaizkiola froga­tzen denean.

3.    Bi kasuetan, erreserba-har­tzaileak zerga ordainduko du erregelamendu honen 26.2 artikuluan xedatutakoa kontuan hartuta eta ondasunak norengandik etorri eta harekin duen ahaidetasun mailari begiratuta; ez du ain­tzat hartuko erreserbagilearekiko ahaidetasuna, azken horrek Kode Zibilaren 972. artikuluan aipa­tzen den hobe­tze ahalmena lehendik erabili arren.

34. artikulua.    Alargunaren senipartea ordain­tzea ondasunak jabari osoan emanda.

Kode Zibilaren 839. eta 840. artikuluetan xedatutakoaren indarrez, bizirik dirauen ezkontideari senipartea usufruktua ez den eran edo kon­tzep­tuan ordain­tzen bazaio, likidazio bat egingo da esleitutako ondasun edo eskubideen balio egiaztatuan eta usufruktuari esleitutakoan bat datorren kopuruagatik, zergaren foru arauko 25. artikuluan eta erregelamendu honen 28. artikuluan jasotako erregelen arabera. Horren ondorioz, oinordekoei ez zaie inolako likidaziorik egingo jabe­tza soilarengatik, ezta, bere egunean, usufruktua iraungi­tze­agatik ere. Baina usufruktua ez den eran esleitutakoaren balioa ezkontide alargunari dagokiona baino txi­kiagoa edo handiagoa bada, soberakina edo diferen­tzia soberazko esleipen gisa likidatuko da oinordekoaren edo oinordekoen kargura lehen kasuan, edo ezkontide alargunaren kargura bigarrenean.

35. artikulua.    Uko egitea.

1.    Zergaren foru arauak 27.1 artikuluan aipa­tzen duen ukoa egiten denean, heren­tzia edo legatuaren uko huts, soil eta doakoaren onuradunak kausadunarengandik zuzenean beste ondasun ­batzuk jaso­tzen baditu, artikulu horretan xedatutakoa aplikatuko da bakar-bakarrik baldin eta bi ondasun mul­tzoak bereizik eskura­tze­agatik egindako autolikidazioen batura handiagoa bada ondasun guztien balioaren gainean egindakoa baino. Onuradunak kausa­tzailearekin duen ahaidetasun mailaren araberako taldeari dagokion tarifa aplikatuko zaio oinarri likidagarriari.

2.    Irabazpidezko sozietatearen eragin eta ondorioetarako bizirik dirauen ezkontidearen edo izatezko bikote-lagunaren ukoak ondorio gisa ekar dezan uko egindako ondasunak, zerga likida­tze­ari begira, hildakoak utzi­tako ondasunen parte izatera pasa­tzen direla, beharrezkoa izango da ukoa ­hutsa, soila eta doakoa izateaz gainera, eskritura publiko bidez egina egotea kausa­tzailea hil baino lehen. Baldin­tza horiek bete­tzen ez badira, ukoaren onuradunek autolikidazioa egin beharko dute uko egileak haien alde egindako dohain­tza kon­tzep­tuagatik.       

36. artikulua.    Dohain­tza kargadunak eta ordain gisa emandakoak.

1.    Dohain­tza kargadunak eta ordain gisa emandakoak kon­tzeptu horregatik eta beren zenbateko osoagatik zergapetuko dira. Elkarrekiko prestazioak badaude edo dohain­tza-har­tzaileari kargaren bat ezar­tzen bazaio, diferen­tziagatik bakarrik zergapetuko dira kon­tzeptu berberagatik. Horrek ez du ken­tzen, dena den, zerga ordaindu behar izatea kasuan kasuko prestazioengatik edo ezarrita dauden kargengatik.

2.    Bizi arteko edo aldi baterako pen­tsioen truke egiten diren ondasun lagapenek dohain­tza kon­tzep­tupean ordaindu behar dute zerga hau, ondasunen balioa pen­tsioarena baino handiagoa den zatiagatik. Bi balioak kalkula­tzeko, Ondare Eskualdaketen eta Egin­tza Juridiko Dokumentatuen gaineko Zergaren arauak aplikatu behar dira.

37. artikulua.    Dohain­tzak eta kostu gabeko gainerako eskualdaketa parekagarriak elkarren artean meta­tzea.

1.    Zergaren foru arauak 29.1 artikuluan xedatutakoaren ondorioetarako, uneko dohain­tza edo eskualdaketa egin aurreko hiru urteetan dohain­tzan emandako edo eskualdatutako ondasun edo eskubideen balioa batuz egin behar da metaketa.        

2.    Aurreko dohain­tze­tan edo eskualdaketetan ezkontide biek eskualdatu edo eman badituzte dohain­tzan ezkon­tza-sozietatearen ondasunak, eta dohain­tza edo eskualdaketa berria ezkontide batek bakarrik egiten badu bere ondasun pribatiboekin, dohain­tza-emaile berriari ego­tzi dakiokeen aurreko dohain­tza­ren edo eskualdaketaren balioaren zati propor­tzionalari eragingo dio soilik metaketak.

3.    Metatutako dohain­tzak edo eskualdaketak bere garaian haien­tzat egiaztatutako balioaren arabera konputatuko dira, nahiz eta metaketaren unean balio hori aldatuta egon.

38. artikulua.    Dohain­tzak eta kostu gabeko gainerako eskualdaketa parekagarriak dohain­tza-emailearen heren­tziari meta­tzea.

1.    Zergaren foru arauak 29.2 artikuluan xedatutakoaren ondorioetarako, oinorde­tzari dagokion zerga sortu aurreko lau urteetan dohain­tzan emandako edo eskualdatutako ondasun edo eskubideen balioa batuz egin behar da metaketa.   

2.    Aurreko dohain­tza edo dohain­tzak ezkontide biek egin badituzte ezkon­tza-sozietatearen ondasun erkideak erabilita, kausa­tzaileari egozgarri zaion balioaren zati propor­tzionalari bakarrik eragingo dio metaketak.

3.    Metatutako dohain­tzak edo kostu gabeko eskualdaketak bere garaian haien­tzat egiaztatutako balioaren arabera konputatuko dira, nahiz eta metaketaren unean balio hori aldatuta egon.

III TITULUA

ZERGAREN KUDEAKETA

I. KAPITULUA.  ARAU OROKORRAK

39. artikulua.    Autolikidazio erregimena. Arau orokorrak.

1.    Subjektu pasiboek, zergaren aitorpena aurkezteaz batera, dagokion zerga zorra kalkulatu behar dute, eta bai erregelamendu honetan eta bai Ogasun eta Finan­tza Departamentuko foru diputatuak hura gara­tzeko ematen dituen arauetan ezarritako lekuan eta eran ordaindu.       

2.    Eskualdatutako ondasun eta eskubide guztien balioa adierazi behar da autolikidazioan.

Eskura­tzaile guztien autolikidazioak aurkeztu behar dira, haiek guztiek adostasuna emanda. Hala ez bada, autolikidazio batengatik sar­tzen den zenbatekoa autolikidazioa aurkezten duen subjektu pasiboaren konturako ordainketa soil­tzat hartuko da.

3.    Erregelamendu honetan ezarritako epeak igaro eta interesdunen batek autolikidaziorik aurkeztu ez badu, Zerga Administrazioak hilabeteko epea emango dio, errekerimendua jakinarazten den unetik aurrera, hura aurkezteko. Aurkeztu ezean, Zerga Administrazioak ofizioz egingo ditu autolikidazioak, eskura dituen datuetan oinarrituta, eta aplikagarri diren zehapenak ezarriko ditu.    

4.    Aurreko 2. apartatuan xedatutakoa gorabehera, erregelamendu honen 46. artikuluan aurreikusitako kasuetan, onartu egingo da ondasun edo eskubideen zati baten autolikidazio par­tziala egitea.

40. artikulua.    Autolikidazioa aurkezteko epeak.

Subjektu pasiboek autolikidazioa aurkeztu eta, hala badagokie, zerga zorra ordaindu behar dute, epe hauen barruan:       

a)    «Mortis causa» eskurapenetan, eta bizi­tza aseguruen kontratuetan onuradun direnen kasuan, epea sei hilabetekoa izango da, kausa­tzailearen herio­tza egunetik aurrera edo herio­tza­ren deklarazioak irmotasuna har­tzen duenetik aurrera.    

Epe hori bera aplikatuko da usufruktudunaren herio­tza­ren zain dauden usufruktu eskurapenetan, jabaria «inter vivos» egin­tza bidez zatibanatua egon arren.    

b)    Gainerako kasuetan, epea hogeita hamar egun baliodunekoa izango da, egin­tza edo kontratua sor­tzen edo egiten den egunaren biharamunetik aurrera.

41. artikulua.    Aurkezteko epeak luza­tzea.

Hala ere, aurreko artikuluko a) letran ezarritako epea amaitu aurretik, zilegi izango da «mortis causa» eskurapenei dagokien autolikidazioa aurkezteko epea beste sei hilabetez luza­tzeko eska­tzea.      

Oinordekoei, albazeei edo oinorde­tzan utzi­tako ondasunen administra­tzaileei dagokie luzapen-eskaera aurkeztea kausa­tzailearen herio­tza agiriarekin batera.

Luzapena automatikoki emango da, eta aurreko artikuluko a) letran adierazitako sei hilabeteko epea amai­tzen denean hasiko da konta­tzen. Horrek berekin ekarriko du autolikidazioa aurkezten den egunera arte sortutako berandu­tza interesa ordaindu behar izatea.

Luzapenaren epea amaitu eta autolikidaziorik aurkeztu ez bada, 39. artikuluko 3. apartatuan xedatutakoari jarraituko zaio.           

42. artikulua.    Epeak etetea.

Oinorde­tzen eta Dohain­tzen gaineko Zergari lotuta dauden zerga-egitateen egin­tza edo kontratuen inguruan auzia edo borondatezko testamentu-epaiketa susta­tzen bada, interesdunek haren berri eman behar diote Zerga Administrazioari.        

Aurkezpenerako ezarritako epearen barruan auzia edo borondatezko testamentu-epaiketa susta­tzen bada, autolikidazioa aurkezteko ezarrita dauden epeak eten egingo dira, eta prozedura judizialari bukaera ematen dion behin betiko ebazpena irmo den egunaren biharamunetik aurrera hasiko dira konta­tzen berriro. Auzia edo borondatezko testamentu-epaiketa susta­tzen bada autolikidazioa edo, kasua bada, Zerga Administrazioak libratutako likidazioa egin eta gero, ordainketa atzera­tzea adostu daiteke zergaren foru arauak 37. artikuluan xedatutakoaren arabera.

Artikulu honetan aipa­tzen diren epeak etetearen ondorioetarako, dilijen­tzia judizialak ez dira auzigai­tzat hartuko xede hau dutenean: Testamentuak ireki­tzea edo horiek eskritura publiko bihur­tzea, inbentarioak osa­tzea heren­tzia inbentario-onuraren arabera onar­tzeko edo onarpenari buruz delibera­tzeko, tutorea, kuradorea edo defenda­tzaile judiziala izenda­tzea, abintestatoa edo testamentu-epaiketa prebeni­tzea, oinordekoak deklara­tzea oposiziorik formulatu ez denean eta, oro har, borondatezko jurisdikzioan sar­tzen diren jarduketak egitea auzi izaerarik har­tzen ez dutenean. Orobat, ez da etenaldirik izango legezko ­atzera-eskurapena edo doako justiziaren onura eska­tzen denean, ez testamentuaren edo abintestatoaren aurkako zorrak likida­tzera zuzendutako erreklamazioak aurkezten direnean, harik eta epaiketa uniber­tsala har­tze­kodunaren eskariz sustatu arte.

Borondatezko testamentu-epaiketa susta­tzeak epeak etenaraziko ditu. Horiek berriro hasiko dira konta­tzen zati­tzeko eragiketak onar­tzen dituen autoa edo, aurka egin bada, auziari amaiera ematen dion epaia irmo bihur­tzen den egunaren biharamunetik aurrera, edo, bestela, sustatutako judizioan interesdun guztiek ­atzera egiten dutenetik aurrera.

Artikulu honen ondorioetarako, ulertuko da auzigaia demanda aurkezten den egunean hasten dela.

Ondorio horietarako ere, testamentuaren edo eskualdaketa jaso­tzen duen dokumentuaren fal­tsu­tasunari buruzko zigor prozedurak auzigaiekin pareka­tzen dira.

Alderdi auzilariek sei hilabeteko epean uzten badiote auziaren jarraipena eragiteari, auzia ekarri duen egin­tza edo kontratua autolikidatu behar dute, nahiz eta horrek ez duen kenduko bidezko itzul­keta jaso­tzea baldin eta auzia behin amaituta egin­tza edo kontratua ondoriorik gabea dela adierazten bada. Auzitegiek deklara­tzen badute auzia sorrarazi duen instan­tzia iraungi dela, epeak ez dira etengo, eta Administrazioak dagozkion zehapenak eta berandu­tza-interesak exijituko ditu autolikidazioa aurkezteko arauzko epeak amaitu eta hurrengo egunetik aurrera. Jarduketak eteten badira alde guztiak ados jarri direlako, etendura eskatu den egunetik aurrera hasiko da berriro konta­tzen etendako aurkezpen epea.         

Herio­tza­ren ondoriozko eskurapenetan, oinordekoak ezagunak ez badira, heren­tziako ondasunen administra­tzaileek edo eduki­tzaileek, propio ezarritako epeak amaitu baino lehen, autolikidazioa egiteko exiji­tzen diren agiriak aurkeztu behar dituzte, oinordekoen zerrenda izan ezik; gainera, arrazoi zuzen bat badagoela justifikatuz gero, etendura eskatu dezakete autolikidazioa aurkezteko epean.        

Zerga Administrazioak uste badu etendura ez dagoela justifikatuta, behin-behineko likidazio bat egingo du kausa­tzailearen ordezkari­tza­ren kargura, oinarri likidagarriari zergaren foru arauak arro­tzen arteko oinorde­tza­rako ezar­tzen duen tarifa aplikatuta. Hala ere, sobera ordaindutakoa itzu­liko da, hala badagokio, oinordekoak zein diren ezagu­tzen denean eta horiek kausa­tzailearekin zein ahaidetasun duten froga­tzen dutenean.

43. artikulua.    Autolikidazioa aurkezteko eta ordain­tzeko lekua.

1.    Gipuzkoako Lurralde Historikoko Zerga-bilketa Erregelamenduak aipa­tzen dituen entitate lagun­tzaileen bitartez ordaindu behar da autolikidazioaren zenbatekoa. Hori egin ondoren, zergapekoek hurrengo artikuluan aipa­tzen den dokumentazioa aurkeztu behar diote Zerga Administrazioari.      

2.    Autolikidaziotik ez bada atera­tzen ordain­tzeko zerga kuotarik, Zerga Administrazioan aurkeztuko da zuzenean autolikidazioa, dagokion dokumentazioarekin batera.        

3.    Ogasun eta Finan­tza Departamentuko foru diputatuak ahalmena izango du erabaki­tzeko nola aurkeztu behar diren autolikidazioak bide telematikoz eta zein modutan ordaindu beharko den, hala badagokio, haietatik datorren kuota. Orobat, arautu ahal izango du nola aurkeztu behar den hurrengo artikuluan xedatutakoaren arabera autolikidazioei eran­tsi beharreko dokumentazioa.

44. artikulua.    Aurkeztu beharreko agiriak.

1.    Autolikidazioaren zenbatekoa ordaindu ondoren, subjektu pasiboek zerga sortu duen egin­tza edo kontratua dokumenta­tzen duen agiri notarial, judizial, administratibo edo pribatuaren jatorrizko alea eta kopia soila aurkeztu behar dizkiote Zerga Administrazioari. Agiri horretan zehaztuta etorri behar du zein den zergaren oinarri ezargarrian sartutako ondasun edo eskubide bakoi­tza­ren benetako balioa. Ondasun higiezinak eskualda­tzen direnean, Ondasun Higiezinen gaineko Zergaren ondorioetarako esleitutako erreferen­tzia katastrala eta zenbaki finkoa adierazi beharko dira agiri horietan.

Horrez gain, honako dokumentazioa aurkeztu behar da:

A.  «Mortis causa» eskurapenen kasuan, agiri hauek eran­tsiko dira:

a)    Kausa­tzailearen herio­tza agiria eta Azken Nahien Erregistro Nagusiak emandako ziurtagiria. Orobat, kausa­tzailearen eta bere oinordekoen edota legatudunen nortasun agiriaren fotokopia atxi­kiko da, non eta agirien zenbakiak ez diren ageri lehendik aurkeztutako dokumentu publikoetan eta ez dagoen zertan ain­tzat hartu haien adina zein den. Gainera, kausa­tzailearekiko ahaidetasun maila frogatu beharko da, familia liburua eta bestelako egiaztagiriak aurkeztuta, ahaidetasuna mailarik urrunenekoa denean izan ezik.

b)    Testamentu xedapenak, halakorik badago, edo horren ezean, oinordekoen deklarazioari buruzko testigan­tza. Testamenturik gabeko oinorde­tze­tan, oinordekoen deklarazio judiziala egin gabe badago edo nabaritasun-aktarik eman ez bada, ustezkoen zerrenda bat aurkeztuko da kausa­tzailearekin duten ahaidetasuna adierazita.

c)    Ken­tzen diren zama, karga, zor eta gastuen frogagiriak eta, hala badagokio, bai finan­tza-entitateetan irekitako kontuen saldoei eta bai Bur­tsan kotiza­tzen ez duten entitate juridikoetako kapital partaide­tzen balio teorikoari dagozkienak. Ibilgailuen kasuan, zirkulazio baimenaren eta ­fitxa teknikoaren fotokopia eran­tsi behar dira.   

d)    Oinorde­tzan sartutako ondasun higiezinak kausa­tzaileak eskura­tzeko tituluaren frogagiria. Horretarako, ondasun eta eskubideen eskritura publikoen fotokopia aurkeztu beharko da, salbu eta agiri publikoak aurkeztu eta horietan ondasunen deskripzioa eta titulua jasota ageri direnean.

e)    Per­tsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren Erregelamenduak, abenduaren 18ko 137/2007 Foru Dekretuaren bidez onartuak, ezgaitasun eta mendetasun mailak froga­tzeko 67. eta 68. artikuluetan aipa­tzen dituen ziurtagiriak.           

B.  Dohain­tze­tan eta «inter vivos» egindako kostu gabeko gainerako eskurapenetan, hauek eran­tsiko dira:

a)    Dohain­tza-emailearen eta dohain­tza-har­tzaileen nortasun agiriaren fotokopia, non eta agirien zenbakiak ez diren ageri lehendik aurkeztutako dokumentu publikoetan eta ez dagoen zertan ain­tzat hartu haien adina zein den. Gainera, kausa­tzailearekiko ahaidetasun maila frogatu beharko da, familia liburua eta bestelako egiaztagiriak aurkeztuta, ahaidetasuna mailarik urrunenekoa denean izan ezik.

b)    Ken­tzen diren zama, karga eta zorren frogagiriak. Ibilgailuen kasuan, zirkulazio baimenaren eta ­fitxa teknikoaren fotokopia eran­tsi behar dira.      

C.  Aseguru kontratuetatik jasotako kopuruen kasuan, hauek eran­tsiko dira:

a)    Kausa­tzaileak hitzar­tutako kontratuen ale bana, edo, aseguru kolektiboa izanez gero, aseguru-entitateak emandako ziurtagiria, zenbat jasoko den eta onuradunak zein diren adierazi behar duena.

b)    Erregistro Zibilak luzatutako herio­tza agiria. Gainera, kausa­tzailearekiko ahaidetasun maila frogatu beharko da, familia liburua eta bestelako egiaztagiriak aurkeztuta, ahaidetasuna mailarik urrunenekoa denean izan ezik.           

c)    Onuradunaren eta kausa­tzailearen nortasun agiria.          

d)    Aseguruaren polizan onuradunak ez badira berariaz eta zehazki aipa­tzen legezko oinordekoengana bidal­tzen duelako, beharrezkoa izango da kausa­tzailearen testamentu-xedapenak aurkeztea, halakorik bada, azken nahien ziurtagiriarekin batera. Testamenturik ez badago, horren ordez, oinordekoak deklara­tzen dituen auto judiziala edo notario-akta aurkeztuko da.        

D.  Zergaren foru arauak 19. artikuluaren 1. apartatuan aurreikusten duen murrizpena aplikagarria denean, beharrezkoa da aurkeztea bai errolda agiria eta bai bizikide­tza­rena, kasuan kasuko udalak eginak, etxe­bizi­tza eskualdatu aurreko bi urteetan eskura­tzailea kausa­tzailearekin edo doako eskualda­tzailearekin etenik gabe bizi izan dela froga­tzeko; horrek ez du eragozten bizikide­tza froga­tzea zuzenbidean onartuta dagoen beste edozein bide erabilita.

2.    Autolikidazioa aurkeztean subjektu pasiboak salbue­tsi­tzat har­tzen badu eskurapena zergaren foru arauko 5.1 artikuluan xedatutakoaren babesean, agiri hauek eran­tsi behar ditu: 

a)    Nekazari­tza gaietan Gipuzkoako Foru Aldundian eskumena duen departamentuak luzatutako ziurtagiria. Bertan titularra identifikatu behar da, eta jasota ­utzi eskualdatutako finka Nekazari­tza Ustialekuen Erregistroan inskribatuta dagoela.          

b)    Bai eskualda­tzailea eta bai eskura­tzailea dagokien zen­tsu fiskalean alta emanda egotearen frogagiriak.      

c)    Eskualda­tzailea nekazari­tza jardueragatik Gizarte Seguran­tzan dagokion erregimenean alta emanda egotearen frogagiria. Eskura­tzailearen alta eskaera ere eran­tsi beharko da. 

3.    Ogasun eta Finan­tza Departamentuko foru diputatuak ahalmena izango du erabaki­tzeko nola behar den aurkeztu artikulu honetan zerrendatutako dokumentazioa, eta, orobat, erabaki dezake bidezko irizten den beste edozein dokumentazio ere aurkeztu beharko dela ondasun eta eskubideen balorazioa froga­tzeko eta salbuespenak, murrizpenak eta gainerako onura fiskalak aplika­tzeko.

45. artikulua.    Autolikidazioa tramita­tzea.

1.    Zerga Administrazioak aurkeztutako agiri notarial, judizial, administratibo edo pribatua itzu­liko dio aurkezleari, bertan ohar bat jarrita diru sarrera egin dela eta kopia aurkeztu dela froga­tzeko. Diru sarrerari buruzko ohar hori kopian ere jarriko da. Zerga Administrazioak bere­tzat gordeko du kopia hori.

2.    Autolikidaziotik ez bada atera­tzen ordain­tzeko zerga kuotarik, Zerga Administrazioak autolikidazioa zigilatu eta ohar bat jarriko du jatorrizko agirian, interesdunen iri­tziz zilegi den kalifikazioa jaso­tzeko; gero, aurkezleari itzu­liko dio agiria, eta bulegoan kopia soila gordeko da.  

46. artikulua.    Konturako autolikidazio par­tziala.

1.    Erregelamendu honen 39.4 artikuluan xedatutakoari jarraiki, «mortis causa» eskurapenetan, subjektu pasiboek, aurretiaz denak ados jarrita, bat baino gehiago izanez gero, zilegi dute zergaren autolikidazio par­tzial bat egitea kausa­tzailearen kredituak kobra­tzeko, hark sortutako eta jaso gabeko har­tze­koak eskura­tzeko, edo gordailaturik dauden ondasunak, baloreak, efektuak edo dirua eramateko. Gauza bera egin dezakete egoera desberdin batean dauden beste ondasun ­batzuei dagokienez, ­antzeko kasuetan autolikidazio par­tziala egitea justifika­tzen duten arrazoi nahikoak daudenean.      

Autolikidazio par­tziala aurkezten duten subjektu pasiboek, geroago autolikidazioa aurkeztu beharko dute eskuratu dituzten ondasun eta eskubide guztiengatik, kapitulu honetan aurreikusitako moduan.

2.    Autolikidazio par­tziala egiteko, ondasunen balioari zergaren tarifa aplikatu behar zaio inolako murrizpenik gabe.      

3.    Kapitulu honetan ezarritako eran autolikidazio par­tziala aurkeztu eta, kasua bada, haren zenbatekoa sartu ondoren, Zerga Administrazioari aurkeztu behar zaio hura, eta hari likidatutako ondasunen zerrenda bat bi aletan eran­tsi. Zerrenda horretan ondasunak deskriba­tzeaz gainera, haien balioa eta egoera adierazi behar dira, ordainketa egitea edo ondasunak entrega­tzea zer per­tsona edo zer entitateri dagokien azaldu, eta zer tituluk froga­tzen duen eska­tzailearen edo eska­tzaileen eskubidea zehaztu. Zerga Administrazioak zerrendaren ale bat itzu­liko du, aurkezpena eta diru sarrera egin izanari buruzko oharra bertan jarrita.

4.    Autolikidazio par­tzialaren indarrez egiten den diru sarrera, dena delako heren­tzia oinorde­tza­rengatik gerora egitekoa den likidazioaren konturako sarrera­tzat hartuko da.

47. artikulua.    Bizi­tza aseguruen kontratuengatik errenta moduan jasotako diru kopuruei dagokien kuota zatika­tzea.    

1.    Zergaren foru arauak 38. artikuluaren 4. apartatuan aipa­tzen dituen bizi­tza aseguruetan, onuradunek errentaren uneko balioa sartu behar dute oinarri ezargarrian.         

2.    Erregelamendu honen 40.a) artikuluan ezarrita dagoen epean, onuradunak zilegi du eska­tzea bizi arteko edo aldi baterako errentaren uneko balioari karga-tasa aplika­tze­tik atera­tzen den kuota zatika­tzeko, betiere zergaren foru arauaren 19.4 artikuluan jasotako kopuruak kenduta, hala badagokio.    

3.    Zerga Administrazioak hiru hilabeteko epean jakinarazi behar dio zergadunari eskaeraren ebazpena, eta epe hori beteta berariazko ebazpenik jakinarazi ez bada, eskaera one­tsi dela ulertuko da.

Zerbait faltan duenean edo foru arauan zein erregelamendu honetan ezarritako beharkizunak bete­tzen ez dituenean baino ezin daiteke eze­tsi eskaera.

4.    Ordainketa zatikatuari urtean zer diru sarrera dagokion kalkula­tzeko, eragiketa hau egin behar da: Zatika­tzen den kuota zati errenta jaso­tzen den urte kopurua, aldi baterako errenta bada, edo zati hamabost, bizi arteko errenta bada.

Zatikapena onar­tzen duen ebazpenak ezarritako epeetan egin beharko da urteko ordainketa zatikatua.

5.    Erreskate eskubideaz baliatuz gero, egin gabe dauden ordainketa zatikatu guztiak eskubide hori baliatu ondorengo hogeita hamar egunen barruan egin beharko dira.

6.    Errenta iraungi­tzen bada, benetan jaso eta ordaindu zain dagoen urteko errentari dagokion ordainketa zatikatua baino ez da exijituko.      

II. KAPITULUA.  PROZEDURA BEREZIAK

48. artikulua.    Zerga-egitateen presun­tzioen inguruko prozedura.

Zerga Administrazioa jakitun bada zergaren foru arauko 4. artikuluan aipatutako egitateetako bat gertatu dela, hain zuzen ere zergari lotutako ondare gehikun­tzak egoteari buruzko presun­tzioak dakar­tzana, eta egitate hori ez bada autolikidatu erregelamendu honetan ezarritako epeetan, interesdunei jakinaraziko die zerga-egitatea gertatu izanari buruzko adostasuna edo ezadostasuna adieraz dezaten, eta hamabost eguneko epean egoki irizten dituzten alegazio, froga eta agiriak aurkez ditza­ten.           

Epe hori igaro ondoren, Zerga Administrazioak, espedientea ikusita, bidezko den ebazpena emango du, eta, hala badagokio, gertatu­tzat ­jotzen dituen zerga-egitateei dagozkien likidazioak egingo ditu.

49. artikulua.    Heren­tzia masari ondasunak gehi­tzeko prozedura.

Herio­tza­ren ondoriozko eskurapen baten autolikidazioa behin aurkeztuta, Zerga Administrazioak egiazta­tzen badu badirela ondasunak kausa­tzailearen ondasunen inbentarioan aipatu ez direnak eta horiek zergaren foru arauko 11. artikuluan edo erregelamendu honen 14tik 17ra eta 19. artikuluan jasotako egoeretako batean daudela, jakinaren gainean jarriko ditu interesdunak, eta hamabost eguneko epea emango die aipatu ez diren ondasunak kausa­tzaileak utzi­tako ondasun-mul­tzo­ari gehi­tze­aren alde ager daitezen.

Interesdunek gehi­tze hori onar­tzen badute, egiten diren likidazioen oinarri ezargarrian ondasun gehigarrien balioa sartuko da.

Baldin eta interesdunek, eman zaien epean, ondasunak gehi­tzeko proposamena errefusa­tzen badute edo hari ez badiote epean eran­tzu­ten, Zerga Administrazioak espediente bat irekiko du ondasunak gehi­tze­ari buruz erabaki­tzeko, betiere interesdunei hamabost eguneko epea emanda egoki irizten dituzten alegazio, agiri edo frogak aurkez ditza­ten. Epe hori igarota, erabakiko da ondasunak gehi­tzea bidezkoa den edo ez.   

Egoera horietako batean dauden ondasunak gehi­tzen dituen egin­tza administratiboa errekurritu daiteke berrazter­tze errekur­tsoa jarriz edo bide ekonomiko-administratiboa erabiliz.

Bide administratiboa ondasunak gehi­tze­aren alde amaituz gero, Zerga Administrazioak bidezko diren behin-behineko likidazioak egingo ditu, hala badagokio.

50. artikulua.    Kausa­tzailearen zorrak ken­tzeko prozedura zerga ordaindu ondoren agerian jar­tzen direnean.           

Interesdunek egindako autolikidazioak ordaindu ondoren agerian jar­tzen diren kausa­tzailearen zorrak ken­tzeko prozeduran erregela hauek hartuko dira kontuan:      

1.a.— Kendu gabeko zorrarengatik ordaindu den zerga-zatia berandu­tza interesik gabe itzu­liz egingo da kenkaria. Ordaindutako zenbatekoaren eta autolikidazioa egitean zorraren zenbatekoa kendu balitz ordainduko zen zenbatekoaren artean dagoen diferen­tzia, horixe izango da zerga-zatia. 

2.a.— Interesdunek bidezko zuzenketa eskatu behar diote, ida­tziz, Zerga Administrazioari, zorra badagoela edo zerga sartu ondoren zorra ordaindu dela froga­tzen duten agiriak ere eran­tsita.

3.a.— Zerga Administrazioak uste badu zorraren existen­tzia edo haren ordainketa sinesgarriro frogatu dela, aldeko ebazpen batean lehen erregelan aipatutako zerga-zatia itzul­tzeko eskubidea aitortuko du. Kontrako kasuan, ezezko erabakia hartuko du, eta interesdunei halaxe jakinaraziko die, aurkez ditza­keten errekur­tsoak ere adierazita.      

4.a.— Artikulu honetan xedatutakoa ez da aplikatuko autolikidazioa aurkezteko epea amaitu denetik lau urte igaro badira edo likidazio administratiboak irmoak eta behin betikoak badira.

51. artikulua.    Dohain­tza-emailearen zorrak ken­tzeko prozedura, dohain­tza-har­tzaileak ordaindu dituenean.

Dohain­tza-emailearen zor bat hark dohain­tzan emandako ondasunen gaineko eskubide errealaz bermatuta badago, eta zor hori dohain­tza-har­tzaileak ordaindu badu dohain­tzari dagokion zerga sartu ondoren, erregela hauek aplikatuko dira zor horri dagokion zerga-zatia itzul­tzeko:  

1.a.— Ordaindutako baina dohain­tza­ren oinarri ezargarrian kendu gabeko zorraren zerga-zatia hauxe izango da, alegia, ordaindutako zenbatekoaren eta autolikidazioa egitean zorraren zenbatekoa kendu balitz ordainduko zenaren arteko diferen­tzia.           

2.a.— Lau urteko epean, autolikidazioa aurkezteko epea amai­tzen den egunetik aurrera kontatuta, interesdunak zuzenketa eskatu behar du ida­tziz, eta zorra bere kontura ordaindu izanaren frogagiriak ere eran­tsi behar ditu.           

3.a.— Zerga Administrazioak uste badu dohain­tza-har­tzaileak sinesgarriro frogatu duela zorra ordaindu izana, aldeko ebazpen batean itzul­ketarako eskubidea aitortuko du, berandu­tza interesik sartu gabe. Kontrako kasuan, ezezko erabakia hartuko du, eta interesdunei halaxe jakinaraziko die, aurkez ditza­keten errekur­tsoak ere adierazita.

52. artikulua.    Ondasunei aplikatutako zerga itzul­tzeko prozedura, haien gainean Administrazioak eskura­tze eskubidea erabili duenean.

1.    Foru Aldundiak erregela hauei jarraiki erabiliko du zergaren foru arauko 18. artikuluan ezar­tzen den eskurapen eskubidea:

1.a.— Zergaren organo kudea­tzaileak ofizioz tramitatuko du espedientea. Organo horrek, likidazioa irmo bihurtu ondorengo hilabetean, zerrenda bat igorri behar dio Ogasuneko zuzendari nagusiari, bertan agerian jarrita zer autolikidaziotan bete­tzen dituzten ondasunek edo eskubideek zergaren foru arauko 18. artikuluan ezarritako beharkizunak. Eskuratu daitezkeen ondasun zeha­tzak eta eskura­tzaileen izena, helbidea eta gainerako zirkunstan­tzia per­tso­nalak ere adierazi behar dira zerrenda horretan.

Zerrenda hori jaso ondorengo hilabetean, Ogasuneko zuzendari nagusiak beharrezko txos­tenak eskatuko ditu eta, horiek ikusita, erabakiko du zein ondasunen gainean erabiliko duen Foru Aldundiak lehentasunez eskura­tzeko eskubidea, hori guztia aurreko paragrafoan aipatutako likidazioak irmo bihurtu ondorengo hirugarren hilabetearen barruan.          

Espedientearen tramitazioa interesdunei jakinaraziko zaie, nahi badute espedientean agertu daitezen eta egoki irizten dituzten alegazioak zein agiriak aurkez ditza­ten. Era berean, espedientea Jabe­tza Erregistrora, Merkatari­tza­kora edo Ondasun Higigarrien erregistroetara bidaliko da, ohar baten bidez jasota utz dezaten dena delako ondasun edo eskubidearen gainean Administrazioak eskura­tzeko eskubidea erabili duela. Espedientea amaituta, bidezko ebazpena proposatuko zaio Ogasun eta Finan­tza Departamentuko foru diputatuari.         

Aurreko paragrafoan aipatu den lotura-oharra hura egin eta bi urtera iraungiko da.

2.a.— Foru diputatuaren ebazpena interesdunari jakinaraziko zaio, eta haren aurka hautazko berrazter­tze errekur­tso aurkeztu ahal izango da, administrazio prozedura erkidearen araudian xedatutakoari jarraiki.           

2.    Behin ebazpena emanda, eskumena duen zerbi­tzuak espedientea tramitatuko du sobera ordaindutakoari dagokion zerga-zatia interesdunari ofizioz itzul­tzeko.       

­Itzuli behar den zerga-zatia diferen­tzia honen emai­tza izango da: Ordaindutako zenbatekoa ken ordainduko zena Administrazioak likidazio osagarria egiteko ain­tzat hartutako oinarrian balio egiaztatuaren ordez eskuratutako ondasunaren­tzat interesdunak aitortutako balioa konputatu izan balitz.       

Ondorio horietarako, eta aplikagarri den guztian, kontuan hartuko da zer dioen II. tituluko V. kapituluan Gipuzkoako Zergen Foru Arau Orokorra administrazio bidean berrikusteari dagokionez gara­tzeko Erregelamenduak, irailaren 26ko 41/2006 Foru Dekretuak onartutakoak.

III. KAPITULUA.  ERREGISTROA IXTEA

53. artikulua.    Erregistroa ixtea.

1.    Jabe­tza erregistroek, merkatari­tza erregistroek, Patenteen eta Marken Espainiako Bulegoak, ondasun higigarrien gaineko hipoteken eta eduki­tza­ren lekualdatu gabeko bahien erregistroek, herri administrazioen menpeko kooperatiba erregistroek eta ondasun higigarrien erregistroek ez dute agiririk onartuko, inskriba­tzeko edo haien oharra har­tzeko, baldin eta Oinorde­tzen eta Dohain­tzen gaineko Zergari lotuta dagoen egin­tza edo kontratuari buruzkoa izanik, aldez aurretik ez bada froga­tzen Gipuzkoako Foru Aldundiari dagokion zerga ordaindu zaiola. Salbuespen izango dira hipoteka-legerian ezarritako kasuak gerta­tzen direnean edo Foru Aldundiak berariazko baimena ematen duenean.

2.    Aurreko apartatuan ezarritako ondorioetarako, ulertuko da zerga ordaindu izana frogatuta dagoela dokumentuak ordainketaren frogagiria eran­tsita daramanean, eta harekin batera ordainketa-gutuna edo autolikidazioaren alea Administrazioak behar bezala zigilatuta aurkezten denean. Ale horretan, beharrezkoa izango da zerga ordaindu dela ager­tzea, edo bestela esatea ez dagoela zergari lotuta edo salbue­tsita dagoela. Ordainketa frogatu­tzat joko da, zergaren autolikidaziotik ateratako zorra geroratu edo zatika­tzeko eskatu dela egiazta­tzen denean.

3.    Inskripzioaren albo-ohar baten bitartez, erregistra­tzaileak jasota ­utzi behar du eskualdatutako ondasun edo eskubideagatik bidezko likidazioa edo likidazioak ordaindu behar direla. Autolikidazioagatik diru sarreraren bat egin bada, ordaindutako zenbatekoa adieraziko da.

4.    Oharra ofizioz egingo da, eta eraginik gabea eta, ondorioz, deuseztatu beharrekoa izango da likidazioen ordainketa-gutuna aurkezten denean, edo haiek ordaindu direla sinesgarriro froga­tzen denean beste edozein modu erabilita, eta edozein kasutan ere, oharra egin denetik lau urte igaro ondoren.

XEDAPEN GEHIGARRI BAKARRA

Erregelamendu honen ondorioetarako, izatezko bikoteei egiten zaizkien aipamenak izatezko bikoteak arau­tzen dituen maia­tza­ren 7ko 2/2003 Legearen arabera eratutakoei egindako­tzat jo behar dira.